26 januari 2024

Wannebe-Leonardo

Weelderige lokken, daar droomde ik van. Zo van die prachtige blonde die tot ver over mijn schouders reikten en met hun krullen en golven mijn borst versierden. Ik zou ze met fierheid in een dot of een vlecht of een staart bovenop mijn hoofd dragen, die blonde pracht. Ik weet het, ik weet het, een vreemde wens voor een man die zijn hele leven vrijwillig kaal is geweest, mijn vrouw zegt dat ze blij is dat mijn midlifecrisis zich beperkt tot de wens om mijn haar te laten groeien. Het nieuwe jaar kwam eraan en ik startte aan mijn goede voornemen. Al na twee weken had ik stekels. Wat was ik gelukkig! En na een maand en half waren er minilokken. Toch was ik teleurgesteld. Het jommekesblond uit mijn jeugd bleek verdreven door de ouderdom, maar mijn vrouw sprak me moed in. Salt and pepperwas het nieuwe sexy, dus ik wachtte ongeduldig af. Toen mijn lokken tot aan mijn oorlellen reikten en ik eruit zag als Leonardo Di Caprio uit de jaren negentig, stagneerde de groei. Meer nog, hoe hard ik ook spaarde, het leek niet meer te groeien. Integendeel! Ik had de indruk dat sommige plukken langzaam krompen. En hoe vaak ik ook naar de kapper ging, er was geen model in te krijgen. De lengten van mijn lokken veranderden met de dag waardoor mijn haren alle kanten uit stonden. Ik begreep er niets van!
“Het lijkt wel alsof er iemand hapjes van je haar neemt!” grapte mijn vrouw.
Ik lachte het zuur weg en zette door. Ik ging langs de apotheker voor speciale vitaminen en de huisarts schreef een prijzige lotion voor. ‘s Nachts droomde ik van mijn salt and pepper-pracht. Als ik maar voldoende doorzettingsvermogen had…
Maanden verstreken, maar mijn lokken reikten nog steeds niet verder dan mijn kin. Tijd om ermee in te zitten had ik niet, want mijn vrouw schreeuwde moord en brand. De gezondheid van haar geliefde Chanelleke, onze vijftienjarige chihuahua, ging sterk achteruit. Het dier had al geruime tijd buikpijnklachten en verteringsproblemen. Aangezien het beest elke nacht in ons bed vertoefde, had ook ik last van het gekreun en het gehijg. Zo kwam het dat ik op een vrijdagnacht bij de dierenarts van wacht stond.
Aan het gezicht van de dierenarts te zien was de zaak serieus. “Meneer, mevrouw, het lijkt erop dat uw hond last heeft van haarballen. Zou het kunnen dat hij zich tegoed doet aan iets wat niet mag?”
Ik keek naar mijn vrouw. We haalden beiden onze schouders op.
“Laat die haarbal eens zien,” vroeg mijn wederhelft beslist.
De dierenarts verdween en kwam even later terug met een doorzichtig potje met een rood deksel. Bedekt met een dikke laag maagslijm herkende ik mijn geduld.
Nog diezelfde nacht haalde mijn vrouw het scheermes opnieuw boven. Liever Chanelleke in bed dan een wannabe-Leonardo. 

“’t Leven, meiske, da gooit dingen in uwe schoot.” Haar stem kraakt terwijl ze praat.
Ik los de medicatie op en trek ze in een spuit. Dan draai ik me naar haar om. “Wa bedoelt ge, Jeanne?”
Haar ogen priemen boven haar gouden brilmontuur. “Ge moet het nemen gelijk het komt.”
Ik knik begrijpend. “Dat uwe Roger nu pas gestorven is, zal wel moeilijk zijn.”
Ze fronst haar wenkbrauwen en wuift mijn woorden met haar hand weg.
“Ma nee, ‘t was zijne tijd.”
Ik knijp met duim en wijsvinger haar vel bij elkaar. “Prikje.” waarschuw ik voor ik de naald door haar huid duw. “Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?”
Ze zucht. Daar is die scherpe blik met gouden rand weer. “Op de kermis.”
Ik speur naar nostalgie, maar vind het niet. “Aaah, en wist ge dan meteen dat ge met hem zou trouwen?”
Ze tuit haar lippen, lijkt in te schatten hoeveel informatie ik verdien. Ik ontsmet ondertussen de wonde aan haar onderbeen.
Uiteindelijk spreekt ze: “Nee, da was geen keus.”
Ik draai me om, vis een steriel kompres uit mijn verpleegzak die op de grond staat. “Alléé Jeanne, geen keus? Mocht gij nie kiezen met wie ge trouwde?”
“Ja Saar, ge weet wel. Het was van te moeten.” Hoewel we ons alleen in haar rijwoning bevinden, daalt haar volume.
“Ge waart zwanger?”, durf ik vragen.
Ze haalt haar schouders op. “Mijn vriendin Cécile had gezegd dat ge van ene keer rampetampen gene prijs haalde. Zij had da zo vaak gedaan.” Jeanne haalde haar schouders op. “Ik was achttien en wist niet beter.”
Ik knikte, zocht ondertussen de andere benodigdheden voor het afdekken van de wonde. “En in dieje tijd had ge dan geen keus.” Ik pauzeer, denk na over mijn volgende vraag, aarzel, stel hem toch. “Waren jullie verliefd?”
Ze zucht, schudt dan langzaam nee. “Verliefd zijn, wa is da?”
Terwijl ik met het kompres de wonde afplak, denk ik terug aan de man die ik hier tot een week geleden ook verzorgde. Ik had er in al die jaren dat ik hier kwam, nooit iets van gemerkt. Onwillekeurig kijk ik naar de grote foto met de brandende kaars ervoor. Roger lacht geforceerd, maar zijn ogen stralen. Een zacht kneepje in mijn onderarm haalt me uit mijn mijmeringen. “’t is nie omda ik geen vlinders voelde, da ik ongelukkig was, hé kind.” Dan verzacht haar blik. “Als het wel een keus was geweest, had ik het ook met hem gedaan.”

Een zacht herfstzonnetje scheen door de wolken heen en verwarmde mijn gezicht. “Heb je het warm genoeg zo, ma?”, vroeg mijn jongste dochter bezorgd. Ze stopte met het duwen van mijn rolstoel en trok het dekentje dat over mijn benen lag recht. Ik knikte. Bram liep voor ons uit. Het was door hem dat we hier waren. Enkele maanden geleden was hij me komen vragen of hij een podcast over mijn verhaal mocht maken. Ik had meteen begrepen waarop hij doelde, ook al wist ik niet wat een podcast was. Hij was intussen voor een bepaalde zerk blijven stilstaan en wachtte geduldig tot wij er ook waren. Met elke stap die mijn dochter zette, trok mijn maag meer samen. Hij knielde pas toen ik knikte dat het oké was. Met zijn hand veegde hij de oranjebruine bladeren van de rechterbenedenhoek van de zerk.

Elisabeth Vanranst
° 17 mei 1922 - † 11 juni 1922

Wie had ooit gedacht dat ik op 102-jarige leeftijd aan mijn eigen graf zou staan?

In de eerste aflevering vertelde ik over het gezin waar ik als jongste telg in opgroeide, de warme thuis die ik kende, maar ook over mijn gevoel er nooit écht bij te horen. Mijn stem was beginnen haperen toen ik sprak over het sterfbed van mijn moeder, het moment dat ze me bij zich riep, de anderen wegstuurde en het geheim opbiechtte.
Meneer pastoor had mijn ouders na de plotse dood van hun jongste pasgeborene gevraagd of er toch geen plaats was voor eentje extra. Een klein meisje dat geboren was uit lust met een moeder die niet voor haar kon zorgen volgens de letter van het Christelijk Geloof. Meer informatie hadden ze niet gekregen.
Mijn kleinzoon spaarde kosten noch moeite, dook in archieven en spitte tot hij vond. De volgende afleveringen had ik met ingehouden adem, kloppend hart en rollende tranen aanhoord. Langzaam ontrafelde zich de waarheid.
Bram schraapte zijn keel. “Je biologische moeder wou bij jou begraven worden, dat vertelde haar kleindochter voor de aflevering die je nog niet gehoord hebt.” Hij knielde opnieuw, veegde de rest van de zerk schoon.

Juliette Vanranst
° 24 september 1906 - † 15 januari 1997

Ik slikte in een poging de krop in mijn keel weg te slikken. Op de foto naast de naam stond een statige dame met scherpe kin maar warme lach. Zelfs ik herkende mijn eigen gelaat.
Mijn biologische moeder raakte op haar zestiende zwanger van de boerenknecht. Haar ouders stuurden haar naar de kloosterzusters tot aan de bevalling. Ze heeft me drie weken graag mogen zien, daarna kreeg ze het nieuws dat ik overleden was in mijn slaap.
Ik ademde beverig uit. “Wat zei ze nog meer?”
“Ze vertelde over jouw moeder, over wie ze was, over wat ze wist van de jeugd van haar moeder, tantes en nonkel. Dat zijn dus jouw halfzussen en -broer.”
Ik knikte. Bram had me al verteld over het gezin waar ik normaal in opgegroeid zou zijn.
“Jouw moeder heeft jouw bestaan nooit ontkend en is steeds blijven rouwen om haar oudste dochter.”
Ik keek naar de zerk, naar haar naam en foto, liet toen mijn blik naar de rechterbenedenhoek dwalen. Tranen vertroebelden de letters.
“Elisabeth Vanranst” fluisterde ik.
Dit leven had het mijne kunnen zijn.